SERBEST BÖLGELERDE YENİ DÖNEM: ANTALYA’DA ÜSTYAPI İHALELERİ BAŞLIYOR
Yap-İşlet-Devret Modeliyle 40 Yıllık Süreçte Yeni Sayfa Açılıyor
Türkiye’de serbest bölgelerde yap-işlet-devret modeliyle 40 yıl önce başlatılan yatırım süreci, şimdi yeni bir dönüm noktasına giriyor. Mersin’in ardından Antalya Serbest Bölgesi de kullanım süresi sona eren üstyapılar için yeniden ihaleye çıkmaya hazırlanıyor. Bu dönüşüm, hem yatırımcılar hem de kamu için kritik bir yeniden yapılanma anlamı taşıyor.
1985 yılında kamu arazileri üzerine kurulan Antalya Serbest Bölgesi’nde, 30 ila 45 yıl süreyle faaliyet hakkı tanınan ruhsatların süresi dolmaya başladı. Kullanım hakkı sona eren binalar ve üstyapılar, yasal düzenleme gereği Hazine’ye devrediliyor. Ticaret Bakanlığı ve Hazine iş birliğiyle, bu üstyapılar yeni yatırımcılarla buluşturulmak üzere yeniden ihaleye çıkartılıyor.
MERSİN MODELİ ANTALYA’YA ÖRNEK OLACAK
Mersin Serbest Bölgesi’nde uygulanan ve toplamda 13 parselin ihaleye çıkarılmasıyla sonuçlanan süreç, Antalya için yol gösterici nitelikte. Mersin’de açık artırma usulüyle yapılan ihalelerde, ortalama metrekare maliyeti 287 dolar olarak şekillendi. Benzer bir yöntem Antalya’da da uygulanacak.
Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı’nın 2025 yılı için belirlediği sanayi tesisi maliyetleri doğrultusunda, Antalya’daki üstyapıların metrekare fiyatlarının 300 ila 510 dolar arasında değişmesi bekleniyor.
KULLANIM HAKKI İÇİN YENİ ŞARTLAR
Ticaret Bakanlığı’nın 2019/4 sayılı genelgesine göre, ihaleye çıkarılan üstyapılar yalnızca faaliyet ruhsatına sahip firmalara tahsis edilebilecek. Ayrıca tahsis edilen üstyapının yalnızca ruhsat kapsamındaki faaliyetlerde kullanılması şart koşuluyor. Örneğin üretim ruhsatı ile devralınan bir yapı, sadece üretim faaliyetleri için kullanılabilecek.
Yatırımcı firmalar, üretim faaliyeti yürütmeleri durumunda 45 yıl, ticaret ve hizmet faaliyetleri için ise 30 yıl süreyle faaliyet ruhsatı alabiliyor. Kiracı firmalarda bu süreler 15-20 yıl arasında değişiyor.
KİRALAMA ARTIK AVANTAJ DEĞİL
2019 yılında yapılan mevzuat değişikliğiyle birlikte, Hazine’ye ait üstyapılarda yalnızca işyeri kiralama ruhsatı bulunan firmalar için yeniden kiralama yolu kapanmış oldu. Bu değişiklik, serbest bölgelerde artık kiracı olarak değil, kullanım hakkını devralarak faaliyet göstermenin daha avantajlı hale geldiğini ortaya koyuyor.
Yapıyı devralan firma, isterse kendi kullanabilir, isterse uygun şartlarla başka bir yatırımcıya devredebilir. Bu durum, bölgede uzun vadeli planlama yapan firmalar için ciddi bir maliyet avantajı sağlıyor.
ANTALYA İÇİN YENİ YATIRIM FIRSATI
Antalya Serbest Bölgesi’nin de Mersin modeliyle ihaleye çıkmaya hazırlanması, özellikle sanayi ve ihracat odaklı firmalar için önemli bir yatırım fırsatı anlamına geliyor. Mevcut üstyapıların devriyle birlikte, bölgedeki üretim kapasitesinin artırılması ve yeni iş alanlarının açılması hedefleniyor.
Antalya’nın bu yeni süreci, yalnızca serbest bölgelerin değil, Türkiye’nin ihracat politikalarının da yeniden şekillenmesine katkı sağlayacak.
